تاکنون با دو روش یادداشت برداری در کارفکر آشنا شدیم. روش اول PARA است که توسط تیاگو فورته معرفی شده. روشی جدید که همه مطالب را بر اساس اقدام عملی دستهبندی میکند. روش دوم نیز زتلکستن (Zettelkasten) است که اولین بار در سال ۱۹۵۰ میلادی استفاده شده. ما در این یادداشت قصد داریم نحوه پیاده سازی انواع یادداشتهای زتلکستن در ابسیدین را به شما آموزش دهیم.
برای آشنایی با ذهن دوم، این مطلب را مطالعه کنید.
انواع یادداشتها در زتلکستن(Zettelkasten)
سیستم زتلکستن شامل چهار نوع اصلی یادداشت است:
- Fleeting Notes نقطه شروع ایدهها هستند؛ به شما کمک میکنند هیچ ایدهای را از دست ندهید.
- Literature Notes زمانی ایجاد میشوند که منابع را مطالعه کردهاید و ایدهها یا اطلاعات مهم را استخراج میکنید.
- Reference note منابع دقیق اطلاعات را نگه میدارند و کمک میکنند ارجاعدهی در Literature Notes و Permanent Note صحیح و سریع باشد.
- Permanent Note که از ترکیب و پالایش Fleeting Notes و Literature Notes بدست میآیند. این نوع یادداشتها عصاره یک مطلب یا مقالهای است که آن را خواندهاید و باید به زبان خودتان نوشته شود.
برای پیادهسازی سیستم زتلکستن در ابسیدین با توجه به چهار نوع یادداشت فوق، میتوانید به شیوه زیر عمل کنید. توصیه میکنیم برای هر کدام از انواع یادداشتها، یک پوشه مجزا تعریف کنید.
همانطور که میبینید، ما برای هر کدام از انواع ۴ گانه یادداشت یک پوشه ایجاد کردیم و همه آنها در پوشه ۰۴.Resource قرار دادیم.
برای اینکه با اصول صحیح تعریف Tag و Properties در ابسیدین آشنا شوید، مطلب دستهبندی یادداشتها در ابسیدین را مطالعه کنید.
Fleeting Notes (یادداشتهای موقت)
یادداشتهای موقت یا Fleeting Notes برای ثبت سریع ایدهها، اطلاعات یا افکاری است که ممکن است بعداً به یادداشتهای دائمی یا دستهبندیهای دیگر تبدیل شوند و میخواهید آنها را به سرعت ثبت کنید.
پیادهسازی Fleeting Notes در ابسیدین
- یک پوشه به نام Fleeting Notes ایجاد کنید.
- هر Fleeting Notes باید کوتاه و ساده باشد. مانند یک جمله یا چند کلمه که نشانگر ایدهای است که بعدها میتوانید آن را بسط دهید.
متادیتای پیشنهادی برای Fleeting Notes:
در تصویر زیر، نمونهای از متادیتا(Properties) و Fleeting Notes را مشاهده میکنید. شما بسته به استفاده خود میتوانید متادیتاهای دیگری ایجاد کنید.
Literature Notes (یادداشتهای مرتبط با متون)
این نوع یادداشتها شامل اطلاعات کلیدی از متون، مقالات، یا کتابهایی هستند که مطالعه کردهاید. اینها در واقع خلاصهای از ایدهها و نکات اصلی منابع مورد نظر ما هستند. معمولا یک Literature Notes خوب شامل موارد زیر است:
ایدههای کلیدی و مفاهیم مهم
هر ایده یا مفهوم مهمی که در کتاب یا مقاله یا دوره مطرح شده و به نظر شما ارزشمند است. با تمرکز بر نکاتی که ممکن است در پروژههای آینده یا زنجیرههای یادداشت دیگر شما مفید باشد.
نقلقولهای مهم
اگر جملهای از کتاب به نظرتان الهامبخش است یا ایده مهمی را به خوبی بیان میکند، آن را به همراه شماره صفحه ثبت کنید تا در آینده بتوانید به آن ارجاع دهید.
استدلالها و توضیحات نویسنده
اگر نویسنده استدلالهای مشخصی را بیان کرده یا موضوعی را با جزئیات مهم توضیح داده است، این موارد را بهطور خلاصه و شفاف ثبت کنید.
سوالات و افکار شخصی
سوالاتی که هنگام مطالعه برایتان پیش میآید یا ایدههایی که ممکن است در پاسخ به متن نویسنده در ذهن شما شکل بگیرد. این بخش به “Fleeting Notes” شباهت دارد ولی بهطور مستقیم به محتوای کتاب مرتبط است.
ارتباطات با یادداشتهای دیگر
اگر نکتهای در کتاب، با یادداشتهای دیگر شما مرتبط است یا میتواند در زنجیره یادداشتهای شما نقشی ایفا کند، این ارتباط را هم ثبت کنید.
سازماندهی اطلاعات
بهطور خلاصه برای هر بخش، سر فصل و ساختار موضوعی ایجاد کنید تا بتوانید راحتتر به این مطالب دسترسی پیدا کنید.
پیادهسازی Literature Notes در ابسیدین
- یک پوشه به نام Literature Notes ایجاد کنید.
- برای هر منبع (کتاب یا مقاله)، یک یادداشت مجزا ایجاد کنید و نکات مهم را به صورت گلولهای یا دستهبندی شده در یادداشت هر کتاب اضافه کنید. مثلا در تصویر زیر، ما نکات تحقیقات بازار کتاب مدیریت بازاریابی کاتلر و کلر را در یک یادداشت دلخواه آوردهایم.
- برای ایجاد Literature پیشنهاد میشود از پلاگین کوییک اد استفاده کنید. یک قالب دلخواه برای Literature Notes ایجاد و برای هر قسمت یا فصل از کتاب، با زدن یک دکمه یک Literature Notes بسازید. در تصویر زیر، تنظیمات کوییک اد را برای ایجاد Literature Notes را نشان دادیم.
– Template path: مسیر قالبی که میخواهید Literature Notes از آن پیروی کند را وارد کنید.
– File Name Format: فرمت و عنوان مطلبی که میخواهید Literature Notes شما ذخیره شود را وارد کنید. در مثال ما، با اجرای دستور Literature Notes، عنوان فیش از کاربرد دریافت میشود.
– Create in folder: محل ذخیره سازی Literature Notes را به ابسیدین بدهید.
– Append link: این گزینه را فعال کنید تا از قسمتی که دستور Literature Notes اجرا میکنید، Literature شما به یادداشت کتاب لینک شود. - به قسمت یادداشتهای کتاب بروید و برای هر قسمت دلخواه(فصل یا بخش)، یک Literature Notes ایجاد کنید.

تصویر زیر نمونهای از Literature Notes ایجاد شده برای کتاب مدیریت بازاریابی است.

Reference Notes (یادداشتهای مرجع)
در این یادداشتها اطلاعات مرجع، مانند لینکها، نام نویسنده و جزئیات منابع برای استفاده در آینده ذخیره میشود. برای پیاده سازی Reference note در ابسیدین، دو راه دارید. اول میتوانید یک پوشه مجزا برای این یادداشتها در نظر بگیرید. مشابه یادداشتهای قبلی. راه دوم این است که میتوانید لینک یا مطلب مرجع خود را در Literature Notes ثبت کنید. یعنی بعد از هر یادداشت یا مطلبی که در Literature Notes ثبت میکنید، منبع آن را نیز در قالب لینک یا اصل منبع درج کنید.
Permanent Notes (یادداشتهای دائمی)
این نوع یادداشتها هسته اصلی سیستم زتلکستن هستند و شامل ایدهها و تحلیلهای شخص شما از مطلب، کتاب یا مقالهای است که مطالعه کردهاید. باید بتوانید با طی کردن مراحل قبل، برداشتی آزاد از مطلبی که مطالعه کردهاید بنویسید. هر چقدر بتوانید یادداشتهای دائمی غنیتری از نظر محتوا ایجاد کنید، نشان دهنده کامل شدن فرایند یادگیری شماست.
پیادهسازی Permanent Notes در ابسیدین
- یک پوشه به نام Permanent Notes ایجاد کنید.
- در این یادداشتها باید ایدههای خود را به زبانی ساده و بدون وابستگی به متن اصلی بنویسید. این یادداشتها باید طوری نوشته شوند که اگر بعداً به آنها مراجعه کنید، کاملاً مستقل باشند.
- میتوانید مانند دستور کوییک اد در قسمت Literature Notes، در این یادداشتها نیز از این پلاگین کمک بگیرید.
- هر Permanent Notes باید تنها یک ایده یا مفهوم را پوشش دهد. سعی کنید این یادداشتها کوتاه و واضح باشند.
- لینکدهی بین یادداشتها
- از قابلیت لینکدهی داخلی Obsidian استفاده کنید. برای مثال، اگر ایدهای در Permanent Notes دارید که به یک نقل قول در Reference note اشاره میکند، از لینک [[نام یادداشت]] استفاده کنید.
- استفاده از لینکها باعث ایجاد یک شبکه از ایدهها و یادداشتها میشود که به شما کمک میکند بین موضوعات مختلف ارتباط برقرار کنید و به ایدههای جدید برسید.
استفاده از افزونههای مرتبط
Tag Pane
افزونه Tag Pane به شما کمک میکند تا برچسبهای استفاده شده در یادداشتهای مختلف را به راحتی مشاهده و مدیریت کنید. این افزونه به ویژه برای سیستم Zettelkasten کاربرد دارد. زیرا میتوانید برچسبها را به عنوان دستهبندیهای موضوعی یا مفهومی استفاده کنید. به این ترتیب میتوانید ایدهها و یادداشتهای مرتبط با یک موضوع خاص را به سرعت پیدا کنید.
برای استفاده از این افزونه:
- Tag Pane به صورت پیشفرض در Obsidian فعال است و میتوانید آن را از طریق پنل سمت راست فعال کنید.
- با کلیک بر روی هر برچسب، تمامی یادداشتهایی که آن برچسب را دارند، نمایش داده میشوند.
Dataview
افزونه Dataview یک ابزار قدرتمند برای ایجاد جداول و لیستهای خودکار از یادداشتها بر اساس متادیتاهای مختلف است. برای آشنایی با این پلاگین، این مطلب را مطالعه کنید. شما میتوانید از این افزونه برای فیلتر کردن و جستجو در یادداشتهای خود بر اساس معیارهای مختلف مانند تاریخ ایجاد، نویسنده، و برچسبها استفاده کنید. این کار به شما کمک میکند تا به راحتی یادداشتهای مرتبط را پیدا کرده و یک دید کلی از دادههای خود به دست آورید.
Citations
پلاگین Citations به شما اجازه میدهد تا منابع علمی خود را به راحتی مدیریت کنید و از مدیران منابع مانند Zotero اطلاعات وارد کنید. این افزونه برای یادداشتهای مرجع (Reference Notes) شما مفید است و به شما کمک میکند که اطلاعات استنادی را به طور خودکار در یادداشتهای خود اضافه کنید.
برای استفاده از این افزونه:
- افزونه Citations را از بخش Settings > Community Plugins نصب و فعال کنید.
- در تنظیمات این افزونه، میتوانید به Zotero یا دیگر ابزارهای مدیریت منابع متصل شوید.
- پس از اتصال، میتوانید به سادگی منابع مورد نظر را به یادداشتهای خود اضافه و اطلاعات دقیق مانند عنوان، نویسنده، و سال انتشار را وارد کنید.
نتیجهگیری:
پیادهسازی سیستم زتلکستن در ابسیدین میتواند یک سیستم قدرتمند و هوشمند برای مدیریت دانش و ایدهها ایجاد کند. این روش نه تنها به سازماندهی بهتر اطلاعات کمک میکند، بلکه با قابلیت لینکدهی داخلی و استفاده از پلاگینهای متنوع، یک شبکه دانشی منحصربهفرد و پویا را در اختیار شما قرار میدهد.
ابسیدین فراتر از یک ابزار یادداشتبرداری ساده است و میتواند با پیادهسازی اصول زتلکستن، به ابزاری برای تفکر عمیقتر، تحلیل بهتر و حتی خلق ایدههای نو تبدیل شود. اگر به دنبال یک روش حرفهای برای تبدیل اطلاعات به دانش ساختاریافته و کاربردی هستید، ترکیب Zettelkasten و Obsidian میتواند برای شما یک سیستم فوقالعاده ایجاد میکند که هم کارآمد است و هم الهامبخش!
خوشحال میشویم بدانیم شما چه استفادهای از این موضوع میکنید و یا چه نقدی به محتوایی که خواندید، دارید و روش استفاده شما چیست؟
- ۱ نرم افزار ابسیدین (Obsidian) چیست؟
- ۲ چطور در ابسیدین یادداشتهای خود را دستهبندی کنیم؟
- ۳ چطور قابلیت سینک در ابسیدین را با کمترین هزینه فعال کنیم؟
- ۴ راهنمای استفاده از افزونه Templater در ابسیدین؛ چطور در ابسیدین حرفهای یادداشت بسازیم؟
- ۵ معرفی پلاگین کاربردی در ابسیدین؛ QuickAdd راهکاری برای مدیریت خودکار یادداشتها
- ۶ افزونه تقویم فارسی ابسیدین؛ بهترین ابزار گزارشنویسی روزانه برای یک ایرانی
- ۷ چطور سیستم زتلکستن(Zettelkasten) را در ابسیدین پیاده کنیم؟
- ۸ آموزش کار با پلاگین دیتاویو(Dataview) در ابسیدین